Od kilkunastu miesięcy wielu Polaków nękanych jest telefonami w sprawie inwestycji w fotowoltaikę. Wahałem się użyć słowa „nękanie” ale myślę, że kilka telefonów dziennie w tej samej sprawie, mimo braku zainteresowania tematem i usilne nagabywanie do podania danych osobowych rozmówcy to nic innego jak nękanie.

Pani od fotowoltaiki

Kobiecy głos, który słyszymy w słuchawce po odebraniu połączenia przedstawia nam się jako p. Sobieraj, Kołodziej lub inne jak się okazuje zmyślone nazwisko. Celowo napisałem „kobiecy głos” gdyż wiadomo, że nie rozmawiamy realnie z człowiekiem. W sieci można spotkać wiele nagrań, często śmiesznych z rozmów, które internauci przeprowadzili z „panią od fotowoltaiki”. Po zadaniu pytania (Czy jesteś botem?) możemy usłyszeć zapewnienia, że absolutnie nie a dziwny sposób mówienia jest spowodowany wielogodzinną pracą przy telefonie. Próby normalnej rozmowy za każdym razem kończą się niepowodzeniem. Możemy usłyszeć tylko średnio pasujące do sytuacji fragmenty powtarzających się wypowiedzi. Jako ciekawostkę nadmienię tylko, że na Facebooku istnieje profil udający profil osobisty Klary Sobieraj. Można nawet porozmawiać na temat fotowoltaiki.

Jak jest rzeczywiście

Jedno jest pewne. W trakcie połączenia telefonicznego nie mamy do czynienia z realną rozmową w czasie rzeczywistym. Do tej pory sądzono, że połączenia jak i sama rozmowa realizowana jest przez bota. Boty realizujące rozmowy telefoniczne nie są niczym nowym. Wielu z nas miało okazję „porozmawiać” z botem chociażby dzwoniąc do ZUS lub niektórych banków. Zastosowanie nowych technologii w obsłudze klienta jest coraz bardziej powszechne i w moim odczuciu nie ma w tym nic złego. Problem pojawia się wtedy, kiedy to nie my dzwonimy w celu uzyskania informacji lub załatwienia sprawy, tylko boty dzwonią do nas po kilka razy dziennie.
Jeden z portali zajmujących się bezpieczeństwem w sieci ustalił, że w przypadku „pani od fotowoltaiki” to nie boty wykonują połączenia tylko żywe osoby, które w trakcie rozmowy odtwarzają przygotowane wcześniej nagrania dobierając ich treść odpowiednio do kontekstu rozmowy. Jest to dość wiarygodna teza, gdyż na stronie internetowej spółki odpowiedzialnej za proceder widnieje informacja o naborze do pracy. Fragment opisu wymagań od kandydatów brzmi dość ciekawie:

„Praca w contact center jest odpowiednia dla osób spokojnych i opanowanych. Świetnie odnajdują się w niej także ekspansywni ekstrawertycy.”

Kto stoi za telefonami w sprawie fotowoltaiki

Poszperałem w sieci i okazuje się, że sprawą stoi firma Euro Call Center. Jest to spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Zaporożu na Ukrainie, ma również swoją siedzibę w Polsce, mieszczącą się w Poznaniu. Z informacji zamieszczonych na witrynie można wyczytać, że spółka działa w wielu krajach m.in.: Polsce, Włoszech, Czechach, Wielkiej Brytanii, Hiszpanii, Portugalii, Stanach Zjednoczonych, Republice Południowej Afryki.
Dość ciekawa jest również informacja wyjaśniająca w jaki sposób spółka weszła w posiadanie bazy numerów. Na stronie internetowej spółki można przeczytać:

„Spółka w swojej działalności wykorzystuje numery telefonów, znajdujące się w pakietach danych, które każdorazowo nabywa na podstawie zawartej umowy od współpracującego ze Spółką podmiotu, który zapewnił Spółkę o legalności źródła pochodzenia bazy danych.”

Zastanawiacie się skąd wasz numer telefonu w takiej bazie? Ano stąd, że gdzieś, kiedyś być może nawet nieświadomie wyraziliście zgodę na wykorzystanie Waszych danych osobowych do celów marketingowych. Administrator danych uzyskujący taką zgodę może nawet sprzedać Wasze dane innym podmiotom.

Spółka prowadzi również stronę internetową czytstypowiat.pl sugerującą, że może to być być program faktycznie finansowany ze środków publicznych. Od jakiegoś czasu jednak strona pod tym adresem jest „czysta” – wyświetla się białą strona bez danych. Być może jest to efekt tego, że sprawą zajął się Urząd Komunikacji Elektronicznej po tym jak w roku 2021 otrzymał ponad 300 skarg w tej sprawie. Póki co efektów nie widać.

Jak zablokować telefony w sprawie fotowoltaiki?

Najprostszym sposobem na pozbycie się uciążliwych telefonów jest zablokowanie dzwoniącego numeru. Można zrobić to na każdym telefonie i smartfonie. Niestety w omawianym przypadku jak również w przypadkach wielu innych naciągaczy metoda blokowania numeru jest mało skuteczna. Firmy stosujące te uciążliwe metody marketingowe korzystają z wielu numerów telefonów a dodatkowo co jakiś czas zmieniają pulę numerów. Najczęściej wykorzystują serwery generujące ciągle nowe numery.
Moim zdaniem jedną opcją na dzień dzisiejszy jest kontakt z firmą Euro Call Center i złożenie wezwania do natychmiastowego zaprzestania przetwarzania danych (numeru telefonu) i usunięcia danych z bazy. Próbowałem skontaktować się z firmą telefonicznie pod jedyny podany na stronie numer telefonu ale niestety odzywa się automat z informacją, że skrzynka poczty głosowej jest pełna. Pozostaje tylko kontakt pod adres e-mail lub skorzystanie z formularza kontaktowego udostępnionego na stronie https://eurocallcenter.pl/kontakt/
Jeśli ta metoda nie poskutkuje, można zgłosić sprawę do Urzędu Ochrony Danych Osobowych. Uprawnienie takie nadaje nam art. 17 ust. 1 lit. c) w związku z art. 21 ust. 2 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych).
Zachęcam do zgłaszania tego typu spraw. Może „kiedyś ktoś lub jakiś urząd” wreszcie zajmie się tematem i sprawi, że na dźwięk dzwonka telefonu nie będzie na się podnosić ciśnienie.

Jeśli masz problem z różnymi nękającymi Cię telefonami jesteśmy w stanie Ci pomóc lub udzielić rady jak pozbyć się problemu. Odwiedź naszą stronę na Facebooku lub skontaktuj się z nami przez formularz kontaktowy.

Przytoczone przepisy prawa:
Artykuł 17 – Prawo do usunięcia danych („prawo do bycia zapomnianym”)

1. Osoba, której dane dotyczą, ma prawo żądania od administratora niezwłocznego usunięcia dotyczących jej danych osobowych, a administrator ma obowiązek bez zbędnej zwłoki usunąć dane osobowe, jeżeli zachodzi jedna z następujących okoliczności:
   …
   c) osoba, której dane dotyczą, wnosi sprzeciw na mocy art. 21 ust. 1 wobec przetwarzania i nie występują nadrzędne prawnie uzasadnione podstawy przetwarzania lub osoba, której dane dotyczą, wnosi sprzeciw na mocy art. 21 ust. 2 wobec przetwarzania;
   …
   Motyw (66)
   Aby wzmocnić prawo do „bycia zapomnianym” w internecie, należy rozszerzyć prawo do usunięcia danych poprzez zobowiązanie administratora, który upublicznił te dane osobowe, do poinformowania administratorów, którzy przetwarzają takie dane osobowe o usunięciu wszelkich łączy do tych danych, kopii tych danych osobowych lub ich replikacji. Spełniając ten obowiązek administrator powinien podjąć racjonalne działania z uwzględnieniem dostępnych technologii i dostępnych mu środków, w tym dostępnych środków technicznych, w celu poinformowania administratorów, którzy przetwarzają dane osobowe, o żądaniu osoby, której dane dotyczą.

Artykuł 21 – Prawo do sprzeciwu
…

2. Jeżeli dane osobowe są przetwarzane na potrzeby marketingu bezpośredniego, osoba, której dane dotyczą, ma prawo w dowolnym momencie wnieść sprzeciw wobec przetwarzania dotyczących jej danych osobowych na potrzeby takiego marketingu, w tym profilowania, w zakresie, w jakim przetwarzanie jest związane z takim marketingiem bezpośrednim.
   …
   Motyw (70)
   Jeżeli dane osobowe są przetwarzane do celów marketingu bezpośredniego, osoba, której dane dotyczą, powinna mieć prawo wnieść w dowolnym momencie, bezpłatnie sprzeciw wobec tego przetwarzania, pierwotnego lub dalszego – w tym profilowania, o ile jest ono powiązane z marketingiem bezpośrednim. Prawo to powinno zostać wyraźnie podane do wiadomości osobie, której dane dotyczą, oraz powinno być przedstawione jasno i oddzielnie od wszelkich innych informacji.