Co jakiś czas powraca do mnie pytanie: Czy dyrektor szkoły lub przedszkola ma prawo przekazać dane ucznia do sanepidu np. w związku z kontaktem ucznia z osobą zakażoną. Ostatnio pojawiło się również pytanie czy nauczyciel nie będący dyrektorem może takie dane przekazać. Po ostatnich zmianach ogłoszonych przez Ministra Zdrowia temat wydaje się być nieco zdezaktualizowany ale póki co przepisy w tym zakresie nie zmieniły się na dzień dzisiejszy dlatego postaram się wyjaśnić problem.

Podstawa prawna do przekazania danych

Podstawą prawną do przekazania państwowemu inspektorowi sanitarnemu danych, o których mowa powyżej jest art. 32a Ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. 2008 Nr 234 poz. 1570 z późn. zm.). Stanowi on, że państwowy inspektor sanitarny lub Główny Inspektor Sanitarny, w związku z prowadzonym dochodzeniem epidemiologicznym, może żądać udzielenia informacji o osobach zakażonych lub podejrzanych o zakażenie, chorych lub podejrzanych o chorobę zakaźną, osobach zmarłych z powodu choroby zakaźnej lub osobach, wobec których istnieje takie podejrzenie. Może również żądać informacji o osobach, które mogły mieć styczność z osobami wymienionymi w poprzednim zdaniu.

Na podstawie tego przepisu dyrektor szkoły jako przedstawiciel administratora danych ma obowiązek udostępnić dane uczniów lub nauczycieli spełniających opisane powyżej kryteria. Zakres danych jakie dyrektor może udostępnić sanepidowi określa art. 32a ust. 2 przytoczonej ustawy.
Przepis wymienia literalnie takie kategorie danych jak:

• imię i nazwisko;
• datę urodzenia;
• numer PESEL, a w przypadku gdy osobie nie nadano tego numeru – serię i numer paszportu albo numer identyfikacyjny innego dokumentu, na podstawie którego jest możliwe ustalenie danych osobowych;
• płeć;
• adres miejsca zamieszkania;
• informacje o aktualnym miejscu pobytu;
• numer telefonu kontaktowego oraz adres poczty elektronicznej lub innych środków komunikacji elektronicznej;
• rozpoznanie kliniczne zakażenia lub choroby zakaźnej oraz charakterystykę podstawowych objawów klinicznych i biologicznego czynnika chorobotwórczego;
• okoliczności narażenia na zakażenie, ze szczególnym uwzględnieniem czynników ryzyka;
• trasę podróży krajowej lub międzynarodowej oraz wykorzystywane podczas niej przez osobę chorą lub zakażoną środki transportu;
• miejsca pobytu osoby zakażonej w okresie wylęgania choroby.

Nauczyciel wykonuje czynności w imieniu dyrektora

Inną rzeczą jest kwestia tego kto fizycznie przekazuje dane – wykonuje telefon lub sporządza pismo, które zostanie przekazane do sanepidu. Odpowiedzialność za przekazanie danych spoczywa na dyrektorze szkoły. Dyrektor organizuje pracę w placówce o może polecić nauczycielowi lub pracownikowi nie będącemu nauczycielem wykonanie tej czynności. Przepisy jasno określają zadania i uprawnienia dyrektora.

Art. 68 ust. 1 ustawy Prawo oświatowe stanowi, że dyrektor szkoły lub placówki w szczególności:

• kieruje działalnością szkoły lub placówki oraz reprezentuje ją na zewnątrz;
• sprawuje nadzór pedagogiczny, z zastrzeżeniem sytuacji, w której na stanowisko to powołano osobę niebędącą nauczycielem;
• sprawuje opiekę nad uczniami oraz stwarza warunki harmonijnego rozwoju psychofizycznego poprzez aktywne działania prozdrowotne;
• realizuje uchwały rady szkoły lub placówki oraz rady pedagogicznej, podjęte w ramach ich kompetencji stanowiących;
• dysponuje środkami określonymi w planie finansowym szkoły lub placówki zaopiniowanym przez radę szkoły lub placówki i ponosi odpowiedzialność za ich prawidłowe wykorzystanie, a także może organizować administracyjną, finansową i gospodarczą obsługę szkoły lub placówki;
• wykonuje zadania związane z zapewnieniem bezpieczeństwa uczniom i nauczycielom w czasie zajęć organizowanych przez szkołę lub placówkę;
• wykonuje inne zadania wynikające z przepisów szczególnych;
• współdziała ze szkołami wyższymi w organizacji praktyk pedagogicznych;
• stwarza warunki do działania w szkole lub placówce: wolontariuszy, stowarzyszeń i innych organizacji, w szczególności organizacji harcerskich, których celem statutowym jest działalność wychowawcza lub rozszerzanie i wzbogacanie form działalności dydaktycznej, wychowawczej, opiekuńczej i innowacyjnej szkoły lub placówki;
• odpowiada za realizację zaleceń wynikających z orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego ucznia;
• współpracuje z pielęgniarką albo higienistką szkolną, lekarzem i lekarzem dentystą, sprawującymi profilaktyczną opiekę zdrowotną nad dziećmi i młodzieżą, w tym udostępnia imię, nazwisko i numer PESEL ucznia celem właściwej realizacji tej opieki;
• wdraża odpowiednie środki techniczne i organizacyjne zapewniające zgodność przetwarzania danych osobowych przez szkołę lub placówkę z przepisami o ochronie danych osobowych.

Ponadto art. 68 ust. 5 ustawy Prawo oświatowe stanowi, że dyrektor jest kierownikiem zakładu pracy dla zatrudnionych w szkole lub placówce nauczycieli i pracowników niebędących nauczycielami.

Odpowiedzialność dyrektora została określona również w art. 7 ustawy Karta Nauczyciela, który stanowi, że szkołą kieruje dyrektor, który jest jej przedstawicielem na zewnątrz, przełożonym służbowym wszystkich pracowników szkoły i przewodniczącym rady pedagogicznej. Sprawuje on też opiekę nad dziećmi i młodzieżą. Dyrektor szkoły jest w szczególności odpowiedzialny za:

• dydaktyczny i wychowawczy poziom szkoły;
• realizację zadań zgodnie z uchwałami rady pedagogicznej i rady szkoły, podjętymi w ramach ich kompetencji – stanowiących, oraz zarządzeniami organów nadzorujących szkołę;
• tworzenie warunków do rozwijania samorządnej i samodzielnej pracy uczniów i wychowanków;
• zapewnienie pomocy nauczycielom w realizacji ich zadań i ich doskonaleniu zawodowym;
• zapewnienie w miarę możliwości odpowiednich warunków organizacyjnych do realizacji zadań dydaktycznych i opiekuńczo-wychowawczych;
• zapewnienie bezpieczeństwa uczniom i nauczycielom w czasie zajęć organizowanych przez szkołę.

Podsumowując. Dyrektor ma prawo (obowiązek) przekazywać do sanepidu określone w przepisach prawa informacje. Dyrektor, może zlecić tą czynność innemu nauczycielowi lub pracownikowi nie będącemu nauczycielem. Warunkiem wykonywania omawianych czynności przez inną osobę niż dyrektor placówki jest posiadanie przez tą osobę upoważnienia do przetwarzania danych osobowych w zakresie niezbędnym do realizacji wskazanych powyżej czynności. Szczególnie dotyczy to pracowników nie będących nauczycielami. Nauczyciele mają (a przynajmniej powinni mieć) upoważnienia do przetwarzania danych uczniów w szerokim zakresie.